شروع به کار در دنیای طراحی سایت، خصوصاً برای افراد تازه‌کار، پر از سوالات و چالش‌های فراوان است. اما حتی طراحان حرفه‌ای نیز گاهی فرایندهایی را به درستی انجام نمی‌دهند یا نیاز به بهبود دارند. در این مقاله، با جزئیات به مراحل طراحی سایت می‌پردازیم و به سوالاتی مانند نحوه تعامل با مشتری، تنظیم قرارداد، و روش تسویه‌حساب پاسخ می‌دهیم.
پادکست این مقاله :
مرحله اول: نیازسنجی و شناخت مشتری
شروع هر پروژه‌ای با شناخت دقیق نیازهای مشتری آغاز میشود. این مرحله به شما کمک میکند تا تصویر روشنی از آنچه مشتری به دنبال آن است به دست آورید و توقعات او را بهتر درک کنید. این شناخت معمولاً از طریق یک جلسه حضوری، آنلاین، یا حتی تماس تلفنی حاصل میشود. هدف این جلسه، بررسی نیازهای مشتری و کسب اطلاعات لازم برای برنامه‌ریزی بهتر پروژه است.
در جلسه‌ی اولیه، سعی کنید از مشتری بپرسید که هدفش از داشتن یک سایت چیست؛ آیا برای او مهم است که سایت از نظر زیبایی چشم‌گیر باشد یا بیشتر به کارایی و سرعت سایت اهمیت می‌دهد؟ همچنین، بودجه‌ای که برای این کار اختصاص داده بسیار تعیین‌کننده است و به شما کمک میکند تا از ابتدا برنامه‌های اجرایی و پیشنهادهای خود را متناسب با توان مالی مشتری تنظیم کنید.
نکته مهم در این مرحله این است که از به‌کار بردن اصطلاحات فنی و پیچیده پرهیز کنید. بهتر است توضیحات خود را با زبانی ساده و روان ارائه دهید تا مشتری احساس نزدیکی بیشتری با شما پیدا کند و راحت‌تر تصمیم‌گیری کند. اگر مجبور شدید اصطلاح فنی خاصی را به کار ببرید، به‌خصوص در مواردی مثل سئو، حتماً توضیح مختصری برای آن ارائه دهید. در نهایت، این جلسه باید شما را به یک توافق اولیه درباره ابعاد پروژه و نیازهای مشتری برساند.
مرحله دوم: تحلیل رقبا و برنامه‌ریزی اولیه
پس از شناخت نیازهای مشتری، نوبت به تحلیل رقبا و برنامه‌ریزی اولیه پروژه می‌رسد. تحلیل رقبا به شما کمک میکند تا بهتر درک کنید که مشتری در چه بازاری فعالیت خواهد کرد و از چه امکانات و ساختارهایی می‌توانید برای سایت او استفاده کنید. این تحلیل همچنین به شفاف‌سازی استراتژی‌های رقابتی کمک میکند و به شما دیدی می‌دهد که چگونه می‌توانید سایتی متفاوت و متمایز برای مشتری طراحی کنید.
برای شروع این مرحله، بهتر است سایت‌های مشابه و رقبا را به دقت بررسی کنید و ببینید که چه صفحاتی دارند، چه نوع محتوا و امکاناتی ارائه می‌دهند و چه نقاط قوت و ضعفی دارند. سپس، با توجه به این اطلاعات، ساختار سایت را مشخص کنید. این ساختار شامل تعداد صفحات، نوع محتوای هر صفحه و امکانات ویژه‌ای است که می‌خواهید به سایت اضافه کنید. برآورد زمان و هزینه نیز در این مرحله انجام میشود که به شما کمک میکند پیش‌بینی دقیقی از میزان تلاش و منابع مورد نیاز داشته باشید.
وقتی به این مرحله رسیدید، بهتر است نتایج و پیشنهادات خود را به شکل یک پروپوزال جامع تهیه کنید و آن را به مشتری ارائه دهید. این پروپوزال باید حاوی توضیحاتی درباره استراتژی‌ها، زمان‌بندی و برآورد هزینه باشد. می‌توانید حتی چندین پلن مختلف طراحی کنید و به مشتری حق انتخاب بدهید تا بر اساس بودجه و نیازهای خود یکی از پلن‌ها را انتخاب کند.
مرحله سوم: توافق و تنظیم قرارداد
زمانی که مشتری پروپوزال و برآورد هزینه را تایید کرد، نوبت به توافق نهایی و تنظیم قرارداد می‌رسد. قرارداد بین شما و مشتری نه‌تنها برای جلوگیری از سوءتفاهم‌ها و اختلافات احتمالی ضروری است، بلکه به عنوان یک مرجع کتبی و مشخص برای تعیین تعهدات طرفین عمل میکند. در قرارداد باید تمامی تعهدات شما و مشتری به‌طور دقیق و شفاف قید شود؛ از ویژگی‌های فنی سایت گرفته تا تعهدات مالی و زمان‌بندی پرداخت‌ها.
پیش‌پرداخت یکی از موارد مهم در این مرحله است که باید حتماً به آن توجه کنید. دریافت پیش‌پرداخت نشان‌دهنده تعهد مشتری به پروژه و تعهد شما به شروع کار است. حتی اگر قرارداد رسمی نبندید، لازم است تمامی توافقات و تعهدات را به‌صورت کتبی ثبت کنید تا در آینده هیچ‌گونه ابهامی به وجود نیاید.
مرحله چهارم: اجرای پروژه و طراحی صفحات
پس از نهایی شدن قرارداد و توافقات اولیه، وارد مرحله اصلی اجرای پروژه می‌شوید. این مرحله شامل طراحی صفحات و پیاده‌سازی ساختار سایت است. بهتر است کار را با تهیه یک وایرفریم و نقشه سایت شروع کنید. وایرفریم به شما کمک میکند تا ساختار و چینش صفحات را به‌صورت دقیق‌تر مشخص کنید و پیش از شروع به طراحی گرافیکی یا برنامه‌نویسی، نقشه راه کاملی داشته باشید.
اگر از وردپرس استفاده می‌کنید، می‌توانید از این مرحله شروع به نصب وردپرس و قالب و افزونه‌ها کنید و سپس پیاده‌سازی صفحات را آغاز کنید. در صورتی که کدنویسی اختصاصی انجام می‌دهید، باید ابتدا تحلیل دیتابیس و نصب فریم‌ورک‌ها را انجام دهید و سپس به پیاده‌سازی ساختار سایت بپردازید. نکته مهم این است که در روزهای اول، سعی کنید یک بخش ظاهری از سایت را برای نمایش به مشتری آماده کنید تا او بتواند تغییرات را به‌صورت محسوس ببیند و ارتباط بهتری با روند کار پیدا کند.
یکی از چالش‌های معمول در این مرحله، ترتیب انجام کارها و اولویت‌بندی صفحات است. این موضوع در بسیاری از موارد باعث سردرگمی طراحان تازه‌کار میشود، اما نگران نباشید. شما می‌توانید از هر جایی که راحت هستید شروع کنید. مثلاً برخی طراحان ابتدا صفحات ثابت مانند “درباره ما” و “تماس با ما” را طراحی می‌کنند و سپس به سراغ صفحات پویا می‌روند.و به مرور زمان در پروژه های آینده این تجربه به شما کمک میکند تا بتوانید بهترین نقطه شروع پروژه های طراحی سایت را پیدا کنید.
بیشتر بخوانید : چک لیست طراحی سایت
مرحله پنجم: تسویه حساب و مراحل پرداخت
تسویه‌حساب بخش مهمی از هر پروژه طراحی سایت است و نقش زیادی در اعتمادسازی و ادامه همکاری‌ها دارد. شما باید از همان ابتدا یک برنامه پرداخت مشخص در قرارداد تنظیم کنید و آن را به مشتری ارائه دهید. به عنوان مثال، پس از رسیدن به 50 درصد پیشرفت کار، می‌توانید یک پیش‌نمایش اولیه از سایت به مشتری نشان دهید و 40 درصد مبلغ را دریافت کنید.
پیگیری مراحل پرداخت نیز اهمیت دارد. اگر در این موضوع کوتاهی کنید، ممکن است مشتری نیز از زمان‌بندی پرداخت‌ها غافل شود. با رعایت تعهدات مالی، همواره رابطه‌ای حرفه‌ای و سالم با مشتری برقرار خواهید کرد.
مرحله ششم: تحویل نهایی و بررسی سایت
بعد از تکمیل پروژه و نهایی شدن طراحی، نوبت به تحویل سایت می‌رسد. پیش از تحویل، سایت را به‌طور کامل بررسی کنید تا مطمئن شوید که تمامی جزئیات و ویژگی‌های درخواست‌شده در پروژه اعمال شده‌اند و هیچ مشکلی از نظر عملکرد وجود ندارد. سپس به مشتری فرصت بدهید تا سایت را بررسی کند و بازخوردهای خود را ارائه دهد.
اگر تغییری نیاز بود که جزو تعهدات شما در پروژه محسوب می‌شد، آن را انجام دهید. اما اگر تغییری جدید و خارج از توافق بود، تصمیم با شماست که آیا آن را بدون هزینه اضافه انجام دهید یا هزینه‌ای برای آن درخواست کنید. در هر صورت، بهتر است مشتری را در جریان بگذارید تا احساس کند که تمامی مراحل با او هماهنگ شده‌اند.
مرحله هفتم: پشتیبانی و حفظ ارتباط با مشتری
پشتیبانی بخشی از خدمات طراحی سایت است که می‌تواند ارزش زیادی برای مشتری داشته باشد. اگر در توافقات پروژه پلن پشتیبانی در نظر گرفته‌اید، این پشتیبانی را بر اساس توافقات و با کیفیت بالا انجام دهید. همچنین، حفظ ارتباط با مشتری حتی پس از تحویل پروژه اهمیت زیادی دارد. با ارسال ایده‌های جدید و پیگیری پروژه‌های آتی، می‌توانید ارتباط خود را با مشتری نگه دارید و زمینه همکاری‌های آینده را فراهم کنید.
ارتباط مداوم با مشتریان قدیمی اغلب منجر به معرفی شما به دیگران و افزایش فرصت‌های کاری میشود. بسیاری از پروژه‌های جدید شما از طریق این روابط و شبکه‌سازی‌ها ایجاد می‌شوند، بنابراین به اهمیت آن‌ها توجه داشته باشید.
نتیجه‌گیری
فرایند اجرای یک پروژه طراحی سایت نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و تعامل حرفه‌ای با مشتری دارد. از نیازسنجی اولیه و تنظیم قرارداد گرفته تا اجرای پروژه و پشتیبانی پس از تحویل، هر مرحله به دقت و تمرکز خاصی نیاز دارد. با رعایت این مراحل و انجام تمامی تعهدات، می‌توانید به عنوان یک طراح سایت حرفه‌ای اعتماد مشتریان را جلب کنید و جایگاه خود را در بازار کار بهبود بخشید.
